Korzyści płynące z zastosowania autotransplantacji do celów kosmetycznych i terapeutycznych. Autologiczny materiał wykorzystywany w zabiegach odmładzających, gojeniu ran, rekonstrukcji naskórka, leczeniu łysienia.

Fenomen terapii autologicznej (inaczej autogenicznej, autotransplantacja) polega na tym, że dawca jest jednocześnie biorcą zdrowej tkanki lub komórek, które wcześniej zostały pobrane, a następnie przeszczepione w drugie miejsce, np. przeszczep skóry. Zaletą metody jest immunokopatybilność, brak reakcji uczuleniowych i zagrożenia przekazania biologicznego czynnika zakaźnego.

Autologiczne przeszczepy tłuszczu.

Autologiczne przeszczepy tłuszczu, czyli z własnych komórek tłuszczowych, stosuje się zarówno do celów terapeutycznych, jak również kosmetycznych. Jest to praktyczne rozwiązanie dla pacjentów, którzy pragną dokonać zmian w wyglądzie twarzy, uzupełnić ubytki, nierówności i inne defekty skórne. Wielkość graftu tłuszczowego zależy od struktury, która wymaga wypełnienia. Zabieg jednak jest odradzany w celu wyrównania nierówności po biopsji piersi lub zabiegu powiększania piersi, ponieważ może to wywołać guzki i zwapnienia, a co za tym idzie, utrudniać diagnozę raka piersi.

Tkanka tłuszczowa stosowana do przeszczepu jest łatwo dostępna i tania. U większości pacjentów wymagane jest minimum trzy zabiegi w odstępach co trzy miesiące. Powikłania tej techniki obejmują: migrację przeszczepu, martwicę graftu, niedokorekcję, nadkorekcję, uszkodzenie otaczających struktur, lub infekcje i krwawienia.

Autologiczne komórki macierzyste na zmarszczki, blizny potrądzikowe, pooparzeniowe.

Terapia komórkowa wykorzystuje własne komórki macierzyste pacjenta w celach naprawczych i regeneracyjnych. Przeszczep autologiczny stosowany w celach terapeutycznych i kosmetycznych, jest ogromnym postępem w medycynie. Dorosłe mezenchymalne komórki macierzyste to komórki niezróżnicowane, które mają zdolność do zastąpienia umierających i regeneracji komórek uszkodzonych tkanek. Te specjalne komórki rozpoznają uszkodzone miejsca, zmienione chorobowo, i gdy są zdolne do regeneracji zdrowych komórek, stymulują naturalne procesy lecznicze pacjenta. Komórki macierzyste poprzez swoje właściwości przyczyniają się do gojenia ran, oraz hamują reakcje zapalne i immunologiczne.

Rola komórek macierzystych z mieszków włosowych.

Metoda leczenia komórkami macierzystymi ma potencjał stać się bardziej skuteczna niż obecne metody przeszczepu włosów i sposobem na leczenie łysienia. Naukowcy ze Sanford-Burnham Medical Research Institute w La Jolla, CA, opracowali sposób stosując ludzkie pluripotencjalne komórki macierzyste, aby tworzyć nowe komórki zdolne do zainicjowania wzrostu włosów ludzkich. Metoda ta daje szansę na większe możliwości w stosunku do obecnych sposobów, które wykorzystują przeszczepienie istniejących włosowych z jednego obszaru w łysiejące miejsce na głowie.

Autologiczne komórki warstwy brodawkowej skóry w leczeniu łysienia.

Warstwa brodawkowa skóry właściwej (DP, dermal papillae) zawiera komórki fibroblastów. Fibroblasty z określonych miejsc w skórze mają zdolność do indukowania neogenezy włosów (nowotworzenia). Ta właściwość stanowi podstawę rozwijającej się terapii komórkowej zwanej implantacją komórek mieszkowych (FCI, follicular cell implantation), w którym pobiera się komórki DP z nowo powstałych mieszków, tworzące kultury i wszczepia się je pod skórę, co wywołuje indukcję wielu nowych pęcherzyków. Terapia komórkowa oddziałuje na nabłonkowe komórki macierzy w celu promowania wzrostu mieszków włosowych, leczenia łysienia i wypadania włosów, zarówno u kobiet jak i mężczyzn. Jest metodą kosztowną, ale daje długotrwały efekt.

Autologiczne fibroblasty anti-aging i blizn potrądzikowych.

Autologiczne fibroblasty ludzkie są stymulatorem naturalnych właściwości regeneracyjnych skóry. Komórki te są odpowiedzialne za syntezę i sekrecję środowiska zewnątrzkomórkowego (kolagenu, elastyny, kwasu hialuronowego). Po wstrzyknięciu rozpoznają i uzupełniają zmniejszone obszary w skórze.

West i Alster opisał koncepcję, że wstrzyknięcie autologicznych fibroblastów skóry może zastąpić śródskórne wstrzyknięcie wypełniaczy w leczeniu zmarszczek na twarzy. To nowe podejście ma potencjał, aby uniknąć reakcji nadwrażliwości związane z wypełniaczami skóry i prowadzić do przedłużonego działania leczniczego. W badaniach z zastosowaniem autologicznych terapii fibroblastów, wstrzykniętych do skóry właściwej w trzech dawkach w odstępie jednego miesiąca zaobserwowano znaczącą poprawę konturu twarzy. Badania te doprowadziły do zatwierdzenia w 2011 roku LAVIV™, autologicznego produktu terapeutycznego wytwarzanego przez Fibrocell Science, Inc. (Exton, Pensylwania, USA) do stosowania w leczeniu nosowo zmarszczek. Zastosowanie autologicznych fibroblastów od tego czasu rozszerzyło się o blizny potrądzikowe i zwiotczałej tkanki skóry w okolicy oczu.

Autologiczne keratynocyty w gojeniu i rekonstrukcji skóry.

Keratynocyty odgrywają zasadniczą rolę w utrzymaniu bariery naskórkowej, a także w procesach immunologicznych skóry. Przeszczep autogeniczny keratynocytów jest używany w leczeniu głębokich, rozległych i pełnej grubości oparzeń. Zastosowanie autologicznego przeszczepu keratynocytów na ranę determinuje przyspieszenie gojenia takiej rany i lepsze działanie bariery ochronnej. Keratynocyty produkują wiele czynników wzrostu, a także składniki substancji zewnątrzkomórkowej (np. kwas hialuronowy), które przyspieszają gojenie rany i reepitelializację.

Autologiczne osocze bogatopłytkowe.

Bogatopłytkowe osocze krwi (PRP) jest autologicznym materiałem płytek krwi w stężonym osoczu. Zabieg PRP jest zalecany w łysieniu androgenowym i walki z oznakami starzenia, jako terapia odmładzająca. Jest powszechnie znane jako wampirzy lifting. Średnia liczba zabiegów potrzebnych do otrzymania oczekiwanego rezultatu wynosi dwa do trzech z cztero- do ośmiotygodniowymi przerwami.

Autologiczna surowica krwi ma przede wszystkim zastosowaniu w leczeniu niektórych schorzeń w tym przewlekłego zapalenia, przewlekłej pokrzywki, alergii, atopowego zapalenia skóry, chorób naczyniowych, choroby zwyrodnieniowej stawów.

Autologiczna immunoterapia w leczeniu nowotworów.

Immunoterapia polega na modyfikacji czynności układu odpornościowego. Terapia komórkowa może np. zwiększyć odporność, powodować regresję nowotworu (zmniejszenie masy guza pod wpływem leczenia). Badanie wykonane przez Motohashi wykazało 51-procentowy wskaźnik obiecujących reakcji, gdzie u niektórych pacjentów guzy kurczyły się do niewykrywalnych kształtów.

Podsumowanie. Autologiczne terapie dają obiecujące wyniki w dermatologii, pokonując niektóre przeszkody tradycyjnych terapii. Bardzo prawdopodobne, iż w najbliższej przyszłości autologiczne terapie mogą stać się użytecznym i częstym narzędziem w leczeniu wielu przypadków w dermatologii terapeutycznej i estetycznej. Mają one obok licznych zalet, także wady, które skłaniają badaczy do poszukiwań nowych rozwiązań. Do największych minusów autologicznych terapii można zaliczyć zapotrzebowanie na wysokiej klasy sprzęt, dobrze wyszkolonych dermatologów, pracochłonna procedura i wysokie koszty leczenia.

Bibliografia

J. Drukała. Kokultury komórkowe w rekonstrukcji skóry w zastosowaniu klinicznym. Postępy biologii komórki. Tom 28, 2001 Suplement 16 (97-110).

Sumir Kumar, MD; Bharat Bhushan Mahajan, MD; Sandeep Kaur, MBBS; Amarbir Singh, MD. Autologous Therapies in Dermatology. JCAD Online Editor; December 1, 2014.

Rajesh L. Thangapazham, Thomas N. Darling and Jon Meyerle. Alteration of Skin Properties with Autologous Dermal Fibroblasts. Int. J. Mol. Sci. 2014, 15(5), 8407-8427.